وب سایت مجله آزما |AzmaOnline.Com

سریانی، گویش باستانی آرامی، به طور سنتی زبانی بود که مسیحیان در عراق و کشور همسایه، سوریه به آن صحبت می‌کردند. این زبان بیشتر در خانه‌ها و همچنین در برخی مدارس و در مراسم کلیسا استفاده می‌شد و اکنون در تلویزیون السوریه به آن صحبت می‌شود. با این حال،  جوامع سریانی زبان این دو کشور، در سال‌های اخیر به دلیل دهه‌ها درگیری که بسیاری را در جست‌وجوی امنیت، روانه کشورهای دیگر کرده، کاهش یافته است.

مریم آلبرت، مجری ۳۵ ساله اخبار در السوریه گفت: «ما در خانه به زبان سریانی صحبت می‌کنیم اما متاسفانه احساس می‌کنم که زبان ما در یک روند آرام اما قطعی در حال ناپدید شدن است.» او درباره کانال تلویزیونی که در ماه آوریل از سوی دولت عراق راه‌اندازی شده است، گفت: «داشتن یک ایستگاه تلویزیونی که نماینده ما باشد، مهم است». وی افزود: «برنامه‌ها، از سینما گرفته تا هنر و تاریخ، به زبان سریانی محاوره‌ای ارائه می‌شوند، در حالی که بولتن‌های خبری به زبان سریانی کلاسیک هستند، شکلی که برای همه قابل درک نیست.»

جک انویا، مدیر ایستگاه تلویزیونی سریانی عراق گفت: «روزی روزگاری، سریانی زبانی بود که در سراسر خاورمیانه رایج بود.» او افزود: «زیبایی عراق به تنوع فرهنگی و مذهبی آن است.»

عراق به عنوان مهد تمدن شناخته می‌شود، از جمله سرزمین سومری‌ها و بابلی‌های باستان که اولین قوانین حقوقی مکتوب شناخته شده را تهیه کردند. این کشور همچنین خانه شهر اور بود که کتاب مقدس از آن به عنوان زادگاه ابراهیم یاد می‌کند.

قبل از حمله سال ۲۰۰۳ آمریکا به این کشور نفت‌خیز، عراق حدود ۱٫۵ میلیون مسیحی را در خود جای داده بود. از آن زمان، جمعیت آنها به حدود ۴۰۰ هزار نفر کاهش یافته که بیشترشان در شمال کشور ساکنند.

قدیمی‌ترین گزارش مکتوب سریانی به قرن اول یا دوم قبل از میلاد برمی‌گردد و این زبان بین قرن‌های پنجم و هفتم پس از میلاد به اوج خود رسید. با فتوحات اسلامی در قرن هفتم، مردم بیشتری در منطقه شروع به صحبت به زبان عربی کردند، به گونه‌ای که در قرن یازدهم، زبان سریانی رو به زوال بود.

در سال ۲۰۱۴، چند روز قبل از اینکه داعش بخش‌هایی از شمال عراق را تصرف کند، اسقف اعظم کاتولیک کلدانی شهر موصل را ترک کرد و مجموعه‌ای از دست‌نوشته‌های سریانی چند صد ساله را نجات داد.

حدود ۱۷۰۰ نسخه خطی و ۱۴۰۰ کتاب- که برخی از آنها مربوط به قرن یازدهم است- اکنون در مرکز دیجیتالی نسخه‌های خطی شرقی اربیل نگهداری می‌شود که توسط یونسکو، سازمان توسعه بین‌الملل آمریکا و سازمان کاتولیک دومینیکن پشتیبانی می‌شود.