بازديد : 
دسته:
یادداشت هوشنگ اعلم سردبیر آزما در مورد تونی موریسون نویسندهی آمریکایی
ظاهراً آن دسته از آمریکایی های نژادپرست باید خوشحال باشند که تونی موریسون نویسنده سیاهپوست آمریکایی و برنده جایزه نوبل ادبی سال ۱۹۹۳ درگذشت هرچند که نام او و آثارش چندین دههی متوالی در مجامع بین المللی و در عرصه فرهنگی جهانی. مایه افتخار آمریکا بود و از این پس نیز ادبیات آمریکا و جهان باید به احترام او آثارش کلاه از سر بردارد.
اشکال بزرگ آن دسته از آمریکایی های سفیدپوستی که خود را نژاد برتر و صاحبان اصلی آمریکا می دانند این است که به عمد فراموش می کنند صاحبان اصلی آمریکا سرخپوستانی هستند که در پی قتلعام های خونینی که اجداد همین مهاجران سفیدپوست به راه انداختند. نسلشان رو به انقراض رفت و آمریکای امروز را مهاجران که از اروپا و سایر نقاط جهان گریختند و به قارهی جدید آمدند تصاحب کردند و با بهره کشی ستمکارانه از نیروی کار و بعدها دانش سیاه پوستانی که به عنوان برده از آفریقا به آنجا برده شدند ساختند و اگر امروز آمریکایی های عاقلتر مدعی دموکراسی و برابری نژادها هستند. این شرایط را هم مدیون کسانی مثل مارتین لوترکینگ مبارز سیاهپرست هستند که در پی سالها مبارزه توانست به سفیدپوستان برتر یطلب حالی کند آنچه امروز تمدن و قدرت آمریکایی نامیده می شود. بسیار بیشتر از آنکه دستاورد سفیدپوستان باشد. حاصل رنج و تلاش سیاهپوستانی است که بیشترین نقش را در ساختن آمریکا داشتند. هرچند در قامت برده و خانم تونی موریسون یکی از آنهاست. نخستین زن سیاهپوست آمریکایی که موفق به دریافت جایزه نوبل ادبی شد و در سال ۲۰۱۲ نشان افتخار آزادی را دریافت کرد و نخستین زن سیاهپوستی است که یک کرسی به نام او در دانشگاه پرینستون آمریکا به نام او ایجاد شد.
تونی موریسون، که نام اصلی او «کلوآنتونی وافورد» است در سال ۱۹۳۱در اویاهو به دنیا آمد. پدرش سیاهپوست زحمتکشی بود که در آن سالهای خفقان و اوج تبعیض نژادی با زحمت توانست هزینه تحصیل دخترش را فراهم کند و او را به کالج بفرستد. تا در سال ۱۹۵۳ از دانشگاه هاروارد مدرک کارشناسی بگیرد و سپس در دانشگاه پرینستون مشغول تدریس شود. موریسون در سال ۱۹۵۸ با یک معمار جاماییکایی به نام «هارولد موریسون» ازدواج کرد و از آن پس خود را «تونی موریسون» نامید. نامی که بعدها با انتشار یازده رمان، ۵۰ کتا ب کودک، دو نمایشنامه و یک اپرا و دهها مقاله در طی شصت سال نویسندگی به یکی از برترین نام ها در عرصه فرهنگ و ادبیات آمریکا تبدیل شد.
نخستین رمان تونی موریسون «آبی ترین چشم» در سال ۱۹۷۰ منتشر شد و دومین رمانش به نام «محبوب» که شرح تلاش های رنجور یک مادر سیاهپوست برای نجات دخترش از زیر بار ستم برده داری است . در سال ۱۹۸۸جایزه ادبی پوتیزر را نصیب او کرد.
به گفته منتقدان رمانهای او نمایشگر واقعیت زندگی در آمریکا و یادآور رنج های سیاهپوستان است که در این کشور زندگی می کنند و به همین دلیل می توان تونی موریسون را یکی از برترین صداهای ضد آپارتایید در آمریکا و جهان نامید. زنی که روز پنجم اوت ۲۰۱۹ در سن ۸۸ سالگی، چشم بر عینیت زندگی بست تا در تاریخ ادبیات جهان به زندگی ادامه دهد.
نوشته: 
آگوست 7th, 2019 
