درباره دینوبوتزاتی| نویسنده نامدار ایتالیایی با داستان های فانتزی و تخیلی
بازديد : iconدسته: ادبیات

دینوبوتزاتی ایتالیایی را به عنوان نویسنده ای تخیلی و سمبولیک می شناسند. او از هرگونه زیاده‌گویی و تفصیل بیزار است و تا سر حد امکان داستان‌ها را خلاصه و مجمل روایت می‌کند و برای جذب مخاطب در رئالیستی ترین آثار خود نیز جنبه هایی از فانتزی و تخیل را در نوشته هایش وارد می کند.

ایرنا: دینوبوتزاتی نویسنده نامدار ایتالیایی در ۱۹۰۶ میلادی در یکی از شهرهای ایتالیا چشم به جهان گشود. در جوانی به مطالعه آثار نویسندگانی چون آدگارآلن پو، لوییس استیونسن و رادپار کیپلینگ پرداخت. نخستین رمان بوتزاتی بارنابوی کوهستان ها نام داشت که نام این نویسنده را بر سر زبان ها انداخت. دینو بوتزاتی از ۱۹۲۸ به عنوان منتقد و روزنامه نگار در روزنامه معتبر کوریه دلاسرا به فعالیت پرداخت و این فعالیت مطبوعاتی خود را تا پایان عمرش حفظ کرد. گفتنی است که بوتزاتی به کارهای ژورنالیستی علاقه وافری داشت و جدا از مقام معتبر نویسندگی، منتقدی برجسته نیز محسوب می شد. با انتشار کتاب صحرای تاتارها در ۱۹۴۰ موقعیت بوتزاتی در ادبیات ایتالیا تحکیم شد. او طرح این رمان را از تکرارهای زندگی روزمره خود و همکاران مطبوعاتی اش برگرفت. صحرای تاتارها مجموعه ای از نظریات هستی شناسانه و فلسفی نویسنده را در بر داشت، نقطه عطفی در نثر باشکوه و شاعرانه بوتزاتی به حساب می آید و موضوعاتی چون انتظار و نگرانی بی پایان و به خصوص روزمرگی به بهترین شکل در این زمان مطرح شده است.

بوتزاتی در دوره ای خاص و حساس در ادبیات ایتالیا ظاهر شد، دوره ای که جریان غالب آن نئورئالیسم است و مسایلی مانند تعهد سیاسی و اجتماعی نویسنده مطرح است و تنها کوتاه زمانی از رهایی ایتالیا از یوغ فاشیسم و پایان جنگ جهانی دوم می گذرد. در این دوره نویسندگان بزرگی چون آلبرتو موراویا، ‌چزاره پاومزه الیو ویتورینی و کارلو لوی با قدرت عرصه ادبیات ایتالیا در اختیار خود دارند.

از این رو ظهور چهره ای چون دینوبوتزاتی به مثابه نویسنده ای خلاف جریان در عرصه ادبیات ایتالیا قابل تعمق است. او در این دوره به داستان های تخیلی و سمبولیک روی می آورد. بوتزاتی اصولا نویسنده ای که دارای مواضع و گرایشات سیاسی باشد، نبود و دل مشغولی های هستی شناسانه دیگری را در سر می پروراند. بی جهت نیست که بوتزاتی همواره مورد بی مهری نویسندگان و منتقدان ایتالیایی بود زیرا به علت شخصیت غیر محفلی و دوربودنش از ادبیات سیاسی مرسوم، ‌ همواره مورد خشم و بی مهری روشنفکران ایتالیا بود. پس از پایان عصر نئورنالیسم است که اهمیت این نویسنده در ادبیات ایتالیا شناخته می شود و نسل دوم و سوم نویسندگان بعد از جنگ مانند آنتونیو تابوکی متوجه اهمیت نگاه نمادین و سبک شخصی بوتزاتی می شوند. در این میان شاید بتوان استفانو بتی را از بهترین و خلاق ترین نویسندگان ایتالیایی دانست که از چگونگی تفکر و جهان بینی بوتزاتی تاثیر گرفته است. نمونه تاثیر پذیری این نویسنده داستان کافه ای زیر دریا است که فضایی کاملا تخیلی و فانتزی دارد و خواننده را به یاد داستان ارزشمند کولومبره می اندازد که بی گمان از شاهکارهای داستان کوتاه در ادبیات ایتالیا محسوب می شود اما با تمامی بی مهری هایی که در دوره ای از حیات نویسنده به او شد باز هم بودند نویسندگان برجسته ای چون آلبرکامو که متوجه اهمیت او می شوند.

در ۱۹۵۸ میلادی کتاب شصت داستان بوتزاتی جایزه معتبر استره گا را برای نویسنده به ارمغان می آورد و در ۱۹۶۰ رمان تصویر بزرگ به چاپ می رسد. برای درک و شناخت بهتر از این نویسنده باید دانست که اصولا دینو نویسنده ای تخیلی و حتی در رئالیستی ترین آثار خود جنبه هایی از فانتزی و تخیل را در کارهایش وارد می کند. در آثار این نویسنده هیچ قهرمانی وجود ندارد و هر فردی در هر لحظه ای که انتظار قهرمان شدن اش می رود، سقوط می کند. در بسیاری از داستان های بوتزاتی با اینکه طرح و فضا کاملا رئالیستی است، پرداخت داستان به سمت نوعی سورئالیسم و تخیل صرف پیش می رود. نیرو و تقدیری هول انگیز و شوم همواره در داستان های بوتزاتی حضور دارد، گویا انسان از پیش محکوم به قبول تقدیری وهم انگیز است؛ سرنوشتی غیرقابل تغییر که خود آدمی نیز از آگاهی به آن به شگفتی در می آید. داستان کولومبره که در زمره بهترین داستان های کوتاه دینو است برای آشنایی بیش تر خوانندگان با فضای ذهنی بوتزاتی آورده شد و این نوع نگرش را می توان به تمامی داستان های این نویسنده تعمیم داد. بازی تقدیر با انسان، مرگ-تنهایی و اضطراب های وجودی از بن مایه های جهان بینی دینو به حساب می آید. از دیگر خصوصیات داستان های دینو جنبه ایماژی و سینمایی این آثار است، ‌به طوری که تعداد زیادی از داستان های او به دست کارگردانان معاصر ایتالیا به فیلم درآمده است. برای نمونه می توان به فیلم های بارنابوی کوهستان به کارگردانی ماریو برنتا اشاره کرد. همچنین بسیاری از صحنه های فیلم صحرای تاتارها در ارگ بم فیلم برداری شده بود. منتقدان ایتالیایی همواره بوتزاتی را به تقلید از نگاه تلخ و بدبینانه کافکا متهم می کنند و خود دینو نیز می گوید: از زمانی که شروع به نوشتن کرده ام کافکا چوبه دار من بوده است. اما باید دانست که نگاه بدبینانه دینو در تقلید از کافکا در دوران و عصر پرآشوبی است که نویسنده عمر خود را در آن گذراند.

گفتنی است که سابقه ترجمه این نویسنده در زبان فارسی به دهه ۵۰ خورشیدی باز می گردد که ۲ کتاب تصویر بزرگ به ترجمه بهمن فرزانه و بیابان تاتارها به ترجمه سروش حبیبی به چاپ رسید. در سال های اخیر نیز آثار این نویسنده به همت مترجمانی چون رضا قیصریه(ساحره ۱۳۷۹)، مهشید بهروزی(صحرای تاتارها ۱۳۶۵) و محسن ابراهیم (بیست داستان، شصت داستان) به چاپ رسیده است. پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به مناسبت سالروز تولد دینوبوتزاتی نویسنده ایتالیایی در این نوشتار سعی دارد تا به معرفی پرفروش ترین کتاب های نویسندگان ایتالیایی بپردازد.

دوست اعجوبه من

اِلنا فرانته زاده، نام مستعار یکی از نویسندگان زن اهل ایتالیا است. او را به ‌عنوان خالق اثر هنری می شناسند. او در گفت وگویی درباره تصمیم قاطعش برای این‌که آثار خویش را با نام مستعار بنویسد، چنین می‌گوید: یک‌بار و برای همیشه این تصمیم را گرفتم، برای این‌که خود را از تشویش و نگرانی شناخته‌شدگی و همین‌طور از اجبار واردشدن به حلقه کسانی که فکر می‌کنند چه‌چیزی را به چنگ آورده‌اند، برهانم. من ناشناس ماندن را انتخاب نکردم. کتاب‌های من همگی نام نویسنده را روی خود دارند. آنچه که خود را از آن کنار کشیده‌ام رسم و رسومی‌ است که نویسندگان را کم‌وبیش مجبور می‌کند برای به‌رسمیت شناخته‌شدن کتاب‌هایشان از وجهه شخصی مایه بگذارند. کتاب‌های من استقلال خودشان را به‌گونه‌ای روزافزون به‌نمایش می‌گذارند. برای آنان که عاشق ادبیات‌اند، کتاب‌ها کافی هستند.

در رمان دوست اعجوبه من، دوستی زنان، صادقانه به تصویر کشیده شده است و نویسنده در آن به کشف پیچیدگی‌های دوستی زنانه می‌پردازد. دوستی‌ای که برای خود زنان هم سرزمینی ناشناخته و بدون قوانین معین است و اگر به نظر افراطی نیاید، او کلیشه دوستی همیشگی، پایدار، ساده و بی‌آلایش ‌را به‌ هم می‌ریزد. در این کتاب، فرانته تمایلاتی متناقض را آشکار می‌کند که در عین ناهمخوانی با یکدیگر ‌زیست می‌کنند. دنیای خانگی را همانند میدان جنگ نشان داده و جنبه بی‌زرق‌وبرق زنان را روشن کرده است. زنانی که در عین صمیمیت، از استعداد خاصی در زمین‌زدن یکدیگر برخوردارند. این کتاب سرشار از جزئیات و دوگانه‌های درد و لذت، سردرگمی و وضوح و محدودیت و آزادی است. کتاب‌های فرانته تاکنون به چندین زبان از جمله؛ انگلیسی، فرانسه، آلمانی، هلندی، اسپانیایی و فارسی در بیش از ۳۹ کشور ترجمه شده است. خوانندگان در کتاب‌های او هویت، تمایلات سرکش، عشق، خانواده،  دوستی، قدرت و زیبایی مسحورکننده‌ای را کشف می کنند، در حالی‌که همه اینها در یک زمینه اجتماعی همچون کلافی درهم پیچیده شده‌اند. رمان دوست اعجوبه من با ترجمه فریده گوینده به تیراژ یک هزار نسخه، در ۳۱۲ صفحه به وسیله نشر لِگا روانه بازار کتاب شده است.

یک روز

مجموعه داستان یک روز شامل ۱۰ داستان کوتاه لوییجی پیراندلو نویسنده ایتالیایی به کوشش نادیا معاونی جمع‌آوری و ترجمه شده و عنوان کتاب نیز از یکی از داستان‌های مجموعه برگرفته شده است. قطار سوت کشید، یک گل شمعدانی در شب، خانه مرگ، چرخ‌دستی و تاثیرات خواب ناتمام از جمله داستان‌های این مجموعه‌اند. کتاب یک روز به وسیله نشر دامون منتشر شد. لوییجی پیراندلو، نویسنده ایتالیایی، تا بعد از جنگ جهانی اول در کارش ناشناخته بود تا این‌که نمایشنامه‌ای از او با نام شش کاراکتر در جست‌وجوی یک نویسنده سبب شهرت او شد و جایزه نوبل ادبیات را در ۱۹۳۴ از آن خویش ساخت. همه چیز در کمال، پوشاندن برهنگان، بذله‌گویی ماتیا پاسکال، نمازخانه کوچک، زن مطرود، هانری چهارم، مسخره مرگ و زندگی، عشق بدون دلبستگی و انتقام سگ از جمله آثار پیراندلو هستند. در ایران، مترجمانی چون بهمن فرزانه، رضا قیصریه و پری صابری آثار این نویسنده را به فارسی برگردانده‌اند.

گزیده‌ای از معروف‌ترین و زیباترین سروده‌های ادبیات ایتالیا

کتاب حاضر گزیده‌ای است از شعرهای ۵۰ شاعر ایتالیایی که آثار آن‌ها به صورت دوزبانه (فارسی ایتالیایی) آورده شده است. مقدمه‌ کتاب به قلم والتر دلامنیکا است و پس از آن زندگی‌نامه‌ مختصری از این شاعران ذکر شده است. از برجسته‌ترین آن‌ها می‌توان به دانته آلیه گیه‌ری، فرانچسکو پترارکا، جیوانی بوکاچیو، لرتزه دی میدیچی، لود ویکو آریوستو، میکل آنجلو بوئنارتی، الساندرو متزفی، اوهبرتو سابا، وینچنزو کاردارلی، سالواتره کوازیمدو، ویتوریو سه‌رنی و… اشاره کرد. آثار شاعران به ترتیب تاریخ‌ زندگی هر شاعر از گذشته تا به امروز قرار گرفته‌اند. نخستین شاعر سان‌فرانچسکو دیسزی (۱۲۲۶-۱۱۸۲) و آخرین آن‌ها میرو لوتزی (۲۰۰۵-۱۹۱۴) است. این کتاب در ایران به وسیله فریده مهدوی دامغانی ترجمه و در ۱۳۸۶ خورشیدی منتشر شده است.

دکامرون

کتاب دکامرون که لغتی یونانی و به معنای ۱۰ روز است، از مهمترین نوشته های ‌بوکاچیو به شمار می رود، که در ۱۳۴۸ نوشتنش آغاز و پنج سال بعد به اتمام می رسد. ‌ این کتاب مجموعه ای شامل ۱۰۰ داستان جالب در یک قالب کلی که به وسیله محمد قاضی به فارسی ترجمه شده است. هفت زن و سه مرد نجیب زاده ‌ثروتمند و محتاط برای فرار از طاعونی که در شهر فلورانس شیوع یافته، به ییلاقی خارج از شهر پناه ‌می برند. در آنجا هریک از آنها ۱۰ داستان در طول ۱۰ روز تعریف می کند و هر راوی در پایان هر روز داستان ‌خود را با یک شعر به انتها می رساند که این اشعار نشان دهنده، قدرت شاعری بسیار زیبای بوکاچیو است. در ‌انتهای ۱۰۰ داستان این دوستان به خانه های خود باز می گردند. دکامرون نخستین و بهترین اثر نثر دوران رنسانس به شمار می آید. داستان های آن به لحاظ محتوا و تنوع قابل توجه ‌است که بوکاچیو در جمع آوری آنها از منابع زیاد فرانسوی، یونانی و نقل قول های شفاهی عوام استفاده کرده ‌است. ‌

کمدی الهی

کمدی خندستان خدایی شاهکار ادبیات کلاسیک ایتالیاست که به عنوان یکی از نامورترین و گرانمایه‌ترین آثار ادبیات اروپا نیز شناخته می‌شود. نویسنده این اثر، دانته آلیگیری متولد فلورانس است و با ترجمه میرجلال‌الدین کزازی با عنوان «خندستان خدای» به تازگی به وسیله انتشارات معین منتشر و راهی بازار نشر شده است. شاعر و نویسنده مشهور ایتالیایی در این کتاب که پیش‌تر ترجمه‌هایش در قالب مجموعه ۳ جلدی در ایران منتشر شده، سفری خیالی به عالم‌های برزخ، دوزخ و بهشت می‌کند و روایت سفرش را نیز با راوی اول‌شخص ارایه می‌دهد. او در این سفر راهنمایی را نیز به همراه دارد. در برزخ و دوزخ، شخصیت ویرژیل شاعر رومی است که دانته را راهنمایی می‌کند. در سفر خیالی این شاعر به بهشت نیز، زنی که دانته عاشقش بوده، او را همراهی می‌کند. نسخه‌ای که انتشارات معین با ترجمه کزازی از این اثر مهم ادبیات جهان چاپ کرده، در قالب یک مجلد به چاپ رسیده است. دانته آثار دیگری هم دارد که البته در سایه کمدی الهی قرار گرفته‌اند. به تعبیر کزازی، خندستان خدایی شالوده زبان و ادب ایتالیایی را ریخته است. کمدی الهی، در گونه و ساختار، وامدار نوشته‌ها و سروده‌هایی است که پیش از این سخنور ایتالیایی در ایران،  یونان،  ایتالیای کهن یا روم و سرزمین‌هایی دیگر پدید آمده بوده‌اند و گونه‌ای ادبی را شالوده ریخته‌اند که آن را سفرنامه مینوِی و فراسویی می‌توان نامید. کزازی علاوه بر مقدمه، در بخش پایانی کتاب، واژه‌های سخت و دشوار ترجمه فارسی کمدی الهی را گردآوری و تشریح کرده است. به این ترتیب، بخش‌های مختلف این کتاب به این ترتیب اند:‌ گلگشت در مینو در حکم مقدمه یا دیباچه کزازی بر این کتاب، دوزخ، برزخ، بهشت و فرهنگ واژه‌ها و آمیغ‌های دشوار و کهن.

متاسفیم از …

کتاب متاسفیم از … شامل ۸۰ داستان از دینو بوتزاتی نویسنده شهیر ایتالیایی با ترجمه محسن ابراهیم به وسیله نشر مرکز انتشار یافت. در این مجموعه حدود ۸۰ داستان کوتاه درج شده که در بیشتر آنها موضوعاتی اجتماعی و سیاسی خصوصا با محوریت وقایع پس از جنگ بین الملل دوم مورد توجه قرار گرفته است. این کتاب همچنین مشتمل بر مقدمه مفصلی از مترجم درباره زندگی و آثار این نویسنده برجسته ایتالیایی است.

منابع:

کولومبره و جندداستان دیگر/ دینو، محسن ابراهیم-نشر: مرکز، ۱۳۸۲

بیابان تاتارها/دینو بوتزاتی، محسن ابراهیم، ‌تهران، نشر مرکز ۱۳۷۹

کافه ای زیردریا/  رضا قیصریه


iconادامه مطلب

سایر صفحات سایت

Copyright © 2013 _ Design by : MrJEY