آثار برگزیده سی و پنجمین دوره کتاب سال
الف ـ کلیات
کلیات
تاریخ و تحول نشر: درآمدی به بررسی نشر کتاب در ایران از آغاز تا آستانه انقلاب، تالیف عبدالحسین آذرنگ، تهران: خانه کتاب، ۱۳۹۵، ۹۴۴ ص.
ب ـ دین
کلیات اسلام
تاسیس الشیعۀ الکرام لعلوم الاسلام، تالیف سیدحسن صدر کاظمیعاملی، تحقیق الشیخ محمدجواد محمودی، تعلیق و مراجعه سیدعبدالستار حسنی، قم: موسسه کتابشناسی شیعه، ۱۳۹۵، ۲ج.
کلام
دلائل الصدق لنهج الحق ۸ ج، تالیف محمد حسن المظفر، تحقیق موسسه آل البیت (ع) لاحیاءالتراث، قم: موسسه آل البیت علیهمالسلام لاحیاءالتراث، ۱۳۹۵، ۸ ج.
سیره معصومین
الصحیح من سیرۀ الامام علی (ع)، تالیف سیدجعفر مرتضی عاملی، قم: مرکز نشر و ترجمه علام سیدجعفر عاملی، ۱۳۹۵، ۵۳ ج.
ج ـ علوم کاربردی
پزشکی
دو کتاب به طور مشترک انتخاب شدند:
کتاب طب تنفس، تالیف پرویز واحدی، مشهد: نگاران سبز، ۱۳۹۵، ۲ ج.
ضربههای جمجمه و مغز، تالیف یعقوب ترسلی، تهران: ختن، ۱۳۹۵، ۵۳۲ ص.: مصور، (رنگی)، جدول (رنگی)، نمودار (رنگی)، ۲۲×۲۹ س م.
مهندسی کشاورزی
ارزیابی غیرمخرب درختان سرپا، تالیف سعید کاظمینجفی، تهران: دانشگاه تربیت مدرس، مرکز نشر آثار علمی، ۱۳۹۵، ۴۵۲ ص.: مصور، جدول، نمودار.
د ـ هنر
کلیات هنر
دایرهالمعارف هنر: نقاشی/ پیکرهسازی/ طراحی گرافیک/ عکاسی/ رسانههاینو/ تصویرگری/ چاپگری/ طنزنگاری، تألیف رویین پاکباز، تهران: فرهنگ معاصر، ۱۳۹۴، ۳ج، مصور.
هنرهای تجسمی
شاهکارهای هنری در آستان قدس رضوی؛ کتیبههای صحن عتیق، تألیف مهدی صحراگرد، مشهد: آستان قدس رضوی، موسسه آفرینشهای هنری، ۱۳۹۵، ۲۹۲ ص.: مصور، (بخشی رنگی)؛ ۳۴×۲۴ س م.
هـ ـ ادبیات
نثر معاصر
دو کتاب به طور مشترک انتخاب شدند:
این خیابان سرعتگیر ندارد، تالیف مریم جهانی، تهران: نشر مرکز، ۱۳۹۵، ۱۵۱ ص.
بیکتابی، تالیف محمدرضا شرفیخبوشان، تهران: موسسه فرهنگی هنری شهرستان ادب، ۱۳۹۴، ۲۶۱ ص.
هـ ـ تاریخ و جغرافیا
تاریخ
اطلس تاریخ بنادر و دریانوردی ایران(پژوهش)، تالیف محمدباقر وثوقی و منصور صفتگل، تهران: سازمان بنادر و دریانوردی، ۱۳۹۵، ۳ ج.: مصور (بخشی رنگی)، جدول، نقشه (بخش رنگی)، عکس (رنگی)؛ ۳۳×۳۳ س م.
آثار شایسته تقدیر سی و پنجمین دوره کتاب سال
الف) کلیات
نسخ خطی
۱.دستنامه نسخهشناسی نسخههای به خط عربی، تألیف فرانسوا دروش، ترجمۀ سیدمحمدحسین مرعشی، تهران: سمت، ۱۳۹۵، دوازده، ۵۰۴ص.: مصور (بخشی رنگی).
ب) فلسفه و روانشناسی
فلسفه غرب
در این گروه دو کتاب در بخش ترجمه به طور مشترک انتخاب شدند:
۲.بیدولتی، دولت، آرمانشهر، تالیف رابرت نوزیک، ترجمه محسن رنجبر، تهران: نشر مرکز، ۱۳۹۵، ۴۴۰ص.
۳.نوشتار و تفاوت، تالیف ژاک دریدا، ترجمه عبدالکریم رشیدیان، تهران: نشر نی، ۱۳۹۵، ۶۳۶ ص.
فلسفه اسلامی
۴.نظام معرفتشناسی اشراقی سهروردی، تالیف مهدی عباسزاده، تهران: نشر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۹۵، ۶۵۲ ص.
منطق
۵.شرح منطق اشارات (نهج اول تا دهم)، تالیف مهدی عظیمی، قم: نشر حکمت اسلامی، ۱۳۹۵، ۳ج.
۶.منطق تطبیقی، تالیف اسدالله فلاحی، تهران: سمت، ۱۳۹۵، ده، ۳۶۴ ص.
ج) دین
علوم قرآنی
۷.غرر قرآن از نظریه تا تفسیر، تالیف علی راد، قم: دارالحدیث، ۱۳۹۵، ۲۸۳ ص.
دو کتاب در بخش ترجمه به طور مشترک انتخاب شدند:
۸.تفسیر امامیه در پژوهشهای غربی، تالیف گروه نویسندگان، ترجمه محمدعلی طباطبایی، قم: دارالحدیث، ۱۳۹۵، ۴۱۶ ص.
۹.قرآنشناسی امامیه در پژوهشهای غربی، تالیف گروه نویسندگان، ترجمه محمدعلی طباطبایی، قم: دارالحدیث، ۱۳۹۵، ۳۱۱ ص.
کلام
۱۰. بنیاد اندیشه سیاسی در اسلام (از تکوین تا تدوین)، تالیف سیدعلی میرموسوی، قم: دانشگاه مفید، ۱۳۹۵، ۴۱۹ ص.
۱۱. جستارهایی در مدرسه کلامی بغداد، تالیف جمعی از نویسندگان، قم: دارالحدیث، ۱۳۹۵، ۶۵۷ ص.
اخلاق
۱۲. قانون اخلاق بر پایه نقد عقل به عقل، تألیف علی عابدیشاهرودی، قم: کتاب طه، ۱۳۹۵، ۵۹۲ ص.
سیره معصومین
۱۳. الشهیدالاول: محمدبن مکیالعاملی، حیاته و آثار (م ۷۸۶)، تألیف رضا مختاری، قم: موسسه کتابشناسی شیعه، ۱۳۹۵، ۸۴۰ ص.: مصور، نمونه.
در این گروه دو کتاب دیگر در بخش تألیف به طور مشترک انتخاب شدند:
۱۴. تطورشناسی سیرهنگاری با تکیه بر نقش اصحاب امامان علیهمالسلام، تألیف حسین حسینیانمقدم، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱۳۹۵، هشت، ۳۲۸ ص.: مصور، جدول، نمودار.
۱۵. تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف سیدابنطاووس: با استفاده از ۵۷ نسخه خطی، تألیف مصطفی صادقیکاشانی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۵، ۳۲۴ ص. : نمونه، جدول، تصویر رنگی.
۱۶. طبقات اعلام الشیعه: نقباءالبشر فی القرن الرابع عشر، تألیف آغابزرگ طهرانی، تصحیح محمد طباطبائیبهبهانی (منصور)، تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، ۱۳۹۵، ۶ج.
ادیان دیگر
۱۷. تاریخ اندیشههای دینی، تألیف میرچا الیاده، ترجمه بهزاد سالکی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه، ۱۳۹۵، ۳ج.
د) علوم اجتماعی
اقتصاد
۱۸. سیر اندیشه اقتصادی متفکران مسلمان، تألیف محمدرضا یوسفی، تهران: سمت، ۱۳۹۵، ۵۳۳ ص.
هـ) زبان
زبان فارسی
۱۹. فرهنگ توصیفی دستور زبان فارسی، تألیف علاءالدین طباطبایی، تهران: فرهنگ معاصر، ۱۳۹۵، ۶۴۰ ص.
و) علوم خالص
زمینشناسی
۲۰. شکستگی در سنگ، تالیف حسین معماریان، بهزاد تخمچی، تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۹۵، ۸۲۰ ص.
و) علوم کاربردی
علوم پزشکی
۲۱.کتاب جامع سلامت خانواده، تألیف اسکات لیتین، ترجمه سیدعلیرضا طلاییزواره و مرجان قائمی، تهران: تیمورزاده، ۱۳۹۵، ۲ ج، مصور (رنگی)، جدول (رنگی)، نمودار (رنگی).
دامپزشکی
۲۲.ایمنیشناسی دامپزشکی، تألیف مایکل ج. دی و رونالد شولتز، ترجمه غلامرضا نیکبختبروجنی و محمدحسن متدین، محمدمهدی رنجبر، محمد خسروی، عاطفه اسماعیلنژاد، تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۹۵، ۵۰۷ ص، مصور، جدول، نمودار.
مواد و معدن
۲۳.ترکیب اطلاعات، رویکردی نوین جهت تصمیمگیری در زمینشناسی، مهندسی معدن، و نفت، تألیف بهزاد تخمچی و محمد لطفی، حمید صیفی، مریم ساداتحسینی، تهران: دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی تکنیک)، ۱۳۹۵، ۸۰۸ ص.
۲۴.متالوژی جوشکاری و جوشپذیری، تألیف جانسی لیپولد، ترجمه مرتضی شمعانیان، حسین مستعان، اصفهان: دانشگاه صنعتی اصفهان، مرکز نشر، ۱۳۹۵، ۴۶۰ ص، مصور، جدول، نمودار.
مهندسی برق
۲۵.کنترل مدرن، تئوری و کاربرد، تألیف محمدعلی معصومنیا، تهران: دانشگاه صنعتی شریف، ۱۳۹۵، ۴۹۰ص.
۲۶.مشارکت منابع تجدیدپذیر در بازار برق، تألیف جوان ام. مرالس، آنتونیو جی. کونخو، هنریک ماسن، پیر پینسون، مارکو زوگنو، ترجمه مهدی احسان و همکاران، تهران: دانشگاه صنعتی شریف، ۱۳۹۵، ۶۳۸ ص.
مهندسی مکانیک
۲۷.روشها و مکانیک شکلدهی فلزات، تألیف احمد عاصمپور، سینا نظریاونلقی، تهران: دانشگاه صنعتی شریف، ۱۳۹۵، ۵۹۲ ص.
مهندسی کشاورزی
۲۸.تکثیر و پرورش میگوهای دریایی، تألیف کامران رضاییتوابع، غلامرضا رفیعی، تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۹۵، ۲۹۰ ص، مصور، جدول، نمودار، بخش رنگی.
ز) هنر
هنرهای نمایشی
۲۹.گروه هنر ملی از آغاز تا پایان (۱۳۵۷ – ۱۳۳۵)، تألیف روحالله جعفری، تهران: افراز، ۱۳۹۵، ۲ج.
موسیقی
۳۰.شناخت هنر موسیقی: سماع ردیف، شامل ۱۸ دفتر، تألیف مجید کیانی، تهران: مؤلف، ۱۳۹۵، ۷۶۵ ص.
نمایشنامه
۳۱.ائوریپیدس: پنج نمایشنامه، تألیف ائوریپیدس، ترجمه عبدالله کوثری، تهران: نی، ۱۳۹۵، ۵۵۵ ص.
ح) ادبیات
تاریخ و نقد ادبی
۳۲.بلاغت (از آتن تا مدینه)، تألیف داوود عمارتی مقدم، تهران: هرمس، ۱۳۹۵، ۳۴۰ ص.
۳۳.درآمدی بر تحلیل انتقادی گفتمان روایی، تألیف حسین صافی پیرلوجه، تهران: نی، ۱۳۹۵، ۳۳۴ ص.
۳۴. پرسشهای بوطیقای داستایفسکی، تألیف میخاییل باختین، ترجمه سعید صلحجو، تهران: نیلوفر، ۱۳۹۵، ۶۰۸ ص.
متون قدیم
۳۵.سفینۀ کهن رباعیات، تصحیح ارحام مرادی، محمدافشین وفایی، تهران: نشر سخن، ۱۳۹۵، ۳۸۶ ص.
نثر معاصر
۳۶. اسم شوهر من تهران است، تألیف زهره شعبانی، تهران: مرکز، ۱۳۹۵، ۹۶ ص.
ط) تاریخ و جغرافیا
تاریخ
۳۷. سیستمهای استقراری و فرهنگهای باستانی دشت رامهرمز جنوب غربی ایران (نتایج کاوش در تلگسر و بررسی منطقهای رامهرمز)، تألیف عباس علیزاده، لقمان احمدزاده، مهدی امیدفر، ترجمه ماندانا کرمی، رامین یشمی، تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، ۱۳۹۵، ۶۲۲ ص.
مستندنگاری
۳۸.آنک!… پاریس، تألیف میرجلالالدین کزازی، تهران: صدای معاصر، ۱۳۹۵، ۲۵۶ ص.
۳۹.سفر دیدار، تألیف محمدرضا توکلی صابری، تهران: اختران، ۱۳۹۵، ۲۲۳ ص.
ی) کودک و نوجوان
داستان تالیف
در این گروه دو کتاب به طور مشترک انتخاب شدند:
۴۰. مثل هیچکس، تألیف سپیده خلیلی، تهران: قدیانی، ۱۳۹۵، ۱۲۸ص.
۴۱.خرسی که چپق میکشید، تألیف سیدجواد راهنما، تهران: هوپا، ۱۳۹۵، ۲۸۲ص.
داستان ترجمه
۴۲.عروس دریایی، ترجمه کیوان عبیدی آشتیانی، تهران: نشر افق، ۱۳۹۵، ۲۶۴ص.
علوم و فنون
۴۳.مجموعه ۵ جلدی دانستنیهای جانوران ایران و جهان، تألیف محمد کرامالدینی، تهران: نشر طلایی، ۱۳۹۵، ۶ ج
به نقل از گاردین – تنش در مورد تصمیمی که در سال ۲۰۱۴ میلادی از سوی بنیاد منبوکر مبنی بر راه دادن نویسندگان آمریکایی به این جایزه گرفته شده بود، بار دیگر بالا گرفته و ۳۰ ناشر با امضا نامهای از سازماندهندگان این جایزه درخواست کردند تصمیم خود را تغییر دهند.
در نامه چنین استدلال شده که تغییر قانونی که به مبنای آن هر نویسندهای که اثرش را به زبان انگلیسی نوشته و کتابش را در بریتانیا منتشر کرده، اجازه شرکت در این جایزه را دارد، تنوع این جایزه را محدود کرده و منجر به سلطه نویسندگان آمریکایی میشود. پیش از این، جایزه منبوکر تنها به شهروندان کشورهای مشترکالمنافع و جمهوری ایرلند اجازه شرکت میداد.
در این نامه آمده: «این تغییر قانون که احتمالا با هدف جهانیتر کردن جایزه صورت گرفته، در واقع با اجازه ورود نویسندگان آمریکایی به زیان دیگران تمام شده و شانس بریتانیاییها را برای کسب جایزهای که زمانی مکانیزم درخشانی برای توجه دنیای نویسندگان انگلیسیزبان به بزرگترین بازار انگلیسیزبانان در دنیا بود، کاهش داده است.»
مارک ریچارد، ناشر انتشارات جان موری تایید کرد که این نامه هنوز به بنیاد منبوکر فرستاده نشده است. او گفت: «نامهای منتشر شده که امیدواریم پس از فرستادن آن بحث سازندهای با این بنیاد صورت بگیرد.»
واکنشها به این تغییر قانون از سوی اهالی ادبیات متفاوت بوده است. کازوئو ایشیگورو که در سال ۱۹۸۹ برنده جایزه منبوکر شده میگوید: «دنیا عوض شده و جدا کردن دنیای نویسندگی به این شیوه دیگر کاملا بیمعنی است.»
از زمان تغییر این قانون در سال ۲۰۱۴، این جایزه شاهد دو برنده آمریکایی بوده؛ جورج ساندرز در سال ۲۰۱۷ برای «لینکلن در باردو» و پل بیتی در سال ۲۰۱۶ برای کتاب طنز «خودفروشی». دو برنده دیگر، ریچارد فلانگان و مارلون جیمز به ترتیب اهل استرالیا و جامائیکا بودند.
بنیاد منبوکر در پاسخ به پیشنویس این نامه بیانیهای صادر کرده و اعلام کرد: «جایزه منبوکر در سال ۲۰۱۴ گسترش پیدا کرد تا به نویسندگانی با همه ملیتها و بدون توجه به جغرافیای آنها اجازه شرکت بدهد. این قانون تنها برای گنجاندن نویسندگان آمریکایی به طور خاص ایجاد نشده و هر نویسندهای که اثرش به انگلیسی نوشته و در انگلستان به چاپ رسیده باشد میتواند در آن شرکت کند.»
در ادامه این بیانیه آمده است: «شواهدی مبنی بر تاثیر پذیرفتن تنوع این جایزه دیده نشده است. داوران متعهد به یافتن بهترین رمان سال از نظر خودشان هستند. اعضای هیئت داوران بر این باورند که این جایزه نمیتواند به مرزهای ملیتی محدود شود.»
جایزه منبوکر که امسال پنجاهمین سالگرد خود را جشن میگیرد، در ماه ژوئن فهرست بلند ۱۳ کتابی خود را اعلام خواهد کرد.
دبیر جایزه ابوالحسن نجفی با بیان ویژگیهای شخصیتی نجفی میگوید: نجفی مترجم دقیق، نجیب و باپشتکاری بود که عاشق زبان و ادبیات فارسی بود. به گزارش ایسنا، مراسم پایانی دومین دوره جایزه ابوالحسن نجفی عصر روز سهشنبه (دهم بهمنماه) در شهر کتاب برگزار شد و در ابتدای این مراسم علیاصغر محمدخانی، دبیر جایزه ابوالحسن نجفی در سخنانی اظهار کرد: نجفی مترجم، پژوهشگر، روانشناس و کاشف استعدادهای ادبی بود. او حق بزرگی بر ادبیات و زبان فارسی دارد. مترجم، فرهنگنگار و پژوهشگر سه بعد شخصیتی نجفی هستند. حوصله و پشتکار بیمانند نجفی او را به شخصیتی برجسته تبدیل کرده است؛ او علاوه بر ترجمه و پژوهش، در ادبیات تطبیقی نیز صاحبنظر بود. او بیان کرد: کسانی که با نجفی مأنوس بودند گواهی میدهند که او استادی دقیق، نجیب و پرکار بود که به زبان و ادبیات فارسی عشق واقعی داشت. زندگی او با آثار برجستهای که منتشر کرده است، زندگی سرشار و جانداری به شمار میآید که ثمره فرهنگی بسیاری داشت. محمدخانی با بیان اینکه جای خالی نجفی در این دو سال برای اهالی فرهنگ محسوس بوده است، گفت: کمتر کسی در تاریخ فرهنگ و ادبیات ما وجود دارد که همه او را قبول داشته باشند. این در حالی است که همه داعیهداران عصر، نجفی را تأیید میکردند. او درباره دومین دوره جایزه «ابوالحسن نجفی» اظهار کرد: امسال بعد از اعلام فراخوان حدود صد اثر از سوی ناشران و مترجمان به دبیرخانه این جایزه رسید که ٦٣ عنوان در حوزه ادبیات انگلیسی، ١٣ عنوان ادبیات فرانسه، سه اثر آلمانی، چهار اثر روسی، سه اثر عربی، چهار اثر ترکی و زبانهای اسپانیایی، چینی و آلبانی هر کدام یک عنوان بود. ضیاء موحد، حسین معصومیهمدانی، مژده دقیقی و عبدالله کوثری هیئت داوران این جایزه را تشکیل دادهاند که بعد از بررسیهای خود شش کتاب به مرحله نهایی رسید که از میان آنها کتاب «مارش رادتسکی» نوشته یوزف روت با ترجمه محمد همتی برگزیده جایزه اعلام شد. محمدخانی خاطرنشان کرد: آثار هیئت داوران در حوزه داوری بررسی نمیشود وگرنه این داوران مترجمان برجستهای هستند. بنای این جایزه بر این است که به مترجمان جوانتر توجه و استعدادهای جدید را کشف کند وگرنه داوران از صاحبنظران برجسته هستند و بین مردم شناخته شدهاند. از سال آینده قرار بر این است که کارنامه یک مترجم نیز مورد تقدیر قرار گیرد. معاون فرهنگی مؤسسه شهر کتاب، با اشاره به افزایش کپی از ترجمههای دیگران گفت: اگر ترجمهها مورد نقد و بررسی قرار گیرند، آثار ضعیف تولید نمیشود چون ترجمهها مورد نقد قرار نمیگیرند، آثار ضعیف به کارشان ادامه میدهند و ترجمههای خوب در میان ترجمههای ضعیف کمتر دیده میشوند. به گزارش ایسنا، در ادامه مراسم ضیاء موحد – شاعر پیشکسوت- با تشکر و تبریک به برنده جایزه «ابوالحسن نجفی»، گفت: ارزش اهل فرهنگ در سهمی است که در پیشبرد آن داشتهاند از این نظر نجفی کمنظیر و در پارهای بینظیر بود. او در ادامه اظهار کرد: محمد قاضی ترجمههای نجفی را گل سرسبد ترجمه داستان از زبان فرانسوی به زبان فارسی دانسته است. سلیقه او در انتخاب داستان چه از نویسندگان فرانسوی و چه از نویسندگان ایرانی که در نشریههای معتبر ایران منتشر میکرد، بینظیر است. همچنین توجه نجفی به داستاننویسان جوان از ویژگیهای این مترجم بوده است. او همیشه در جستوجوی نویسندگان با استعداد و آشناشدن و راهنمایی آنها بود. گاهی تأسف میخورد که با نویسندهای آشنا نشده است تا کمبودهایش را با او در میان بگذارد. سپس حسین معصومیهمدانی درباره رمان برگزیده دومین دوره جایزه «ابوالحسن نجفی» اظهار کرد: بسیار خوشحالم در مراسم اهدای این جایزه شرکت میکنم. انتخاب داوران را میستایم و گمان میکنم که اگر نجفی در اینجا حضور داشت این انتخاب با ستایش او همراه میشد. زمانی که کتاب «مارش رادتسکی» را میخواندم مدام این شعر فروغ فرخزاد به یادم میآمد: «مردم محله کشتارگاه/ که خاک باغچههاشان خونی است/ و آب حوض شان هم خونی است/ و تخت کفشهایشان هم خونی است/ چرا کاری نمیکنند/ چرا کاری نمیکنند». این کتاب درباره امپراتوری اتریش است و داستان در محیط پادگان میگذرد؛ جایی که آدمها برای کشتن تربیت میشوند. اما در سراسر این کتاب حرفی از خونریزی به میان نیامده است. علی عبداللهی -مترجم- درباره ترجمه کتاب «مارش رادتسکی» اظهار کرد: باید بدون تعارف بگویم این ترجمه حادثهای در زبان فارسی است. قبلا نیز آثاری از روت به زبان فارسی ترجمه شده است، اما «مارش رادتسکی» از بهترین آثار ادبیات اتریش به شمار میرود که تأثیر بسیاری در شکلگیری رمان مدرن داشت و دامنه آن به یوسا میرسد.
بعد از اهدای جایزه و نشان ابوالحسن نجفی به محمد همتی، این مترجم گفت: من نمیتوانم ذوقزدگی خود را از دریافت این جایزه پنهان کنم و به قدری خودشیفته نیستم که فکر کنم این اثر، اثر بیعیبی بوده است. آنچه مرا به ترجمه علاقه کرد، دلباختگی به فرهنگ ایرانی بود. کار ترجمه کار جانفرسایی است و حضور در مرحله نهایی جایزه ابوالحسن نجفی کار مترجم را سختتر خواهد کرد
بخش نشریات کتابخانهی مرکزی دانشگاه تهران سال ۱۳۷۹، مشغول ورق زدن نشریات ادبی سالهای ۵۰ هستم. فردوسی، نگین، صبح امروز، دفترهای زمان و … در مجلهی فردوسی به سبب حال و هوای جنجالیاش، کم تر اما در سایر نشریات که سبک و سیاق تحلیلیتر دارند. یک نگاه به تیترها کافی است تا بدون نگاه کردن به تاریخ مجله یقین کنی که یکی از مجلات امروز را ورق مینی با تیترهایی چون: فروغ فرخزاد چه میگوید؟ / آیا شعر فروغ زنانه است؟ / ترجمهی شعر آری یا نه؟ / چرا مردم کتاب نمیخوانند؟ / ارتباط فروغ فرخزاد و ابراهیم گلستان / شرح و تفسیر فیلم خانه سیاه است / بررسی شعرهای هوشنگ ابتهاج / دولت آبادی و / خاطرههای شرکتکنندگان در شبهای شعر گوته و …
بعضیها برای اسطوره شدن به دنیا میآیند. نه اینکه خودشان بخواهند یا بدانند یا کاری کنند. آنها زندگیشان را میکنند. به صدای دلشان گوش میدهند مثل خیلی از مردم.
قدمرنجه کرده و مصادرهات کردهاند، جسارتاً، مرثیه نمینویسم. عقدهگشایی میکنم. روی سخنم با نجفی«در رابطه با» و «گلدان توسط بچه شکسته شد» است. با او که حساسیتهای زبانی را در برابر هجوم بیخبری از امکانات زبان فارسی برانگیخت. با نجفیی که به امکانات زبان فارسی باور داشت و میگفت نه هر غلطی رایج است و نه هر رایجی سرنوشت محتوم و گریزناپذیر. به آن نجفی که از ارکان اصلی دانشگاه آزاد سابق ایران بود- در کنار دریابندری و سمیعی و دکتر مرندی و دکتر وهابزاده و دکتر بهزاد و نامهای دیگری که آن قدر بزرگاند که نامشان هرگز از قلم نمیافتد – هر چند که اینجا از قلم ناچیز من افتاده باشد. با آن آقای نجفی مصادرهنشده سخن میگویم. که روزگاری او و همتایان وی در رأس تصمیمگیریهای فرهنگی بودند.
اینکه انسان از خودش سؤال کند آیا انتشار یک مجلهی فرهنگی در سرزمین حافظ و سعدی و مولانا و کشوری که نود درصد مردماش شاعرند کار عاقلانهای است؟ ظاهرا همانقدر طبیعی به نظر میرسد که یک فرانسوی از خودش بپرسد آیا رفتن به بالاترین طبقهی برج ایفل و تماشای پاریس از بلندترین نقطهی برج عاقلانه است؟
مجموعهای از آثار و وسایل شخصی «سیلویا پلات» که گوشههایی از زندگی این شاعر مطرح آمریکایی و جریان ازدواجش با «تد هیوز» را فاش میکند، به زودی به حراج گذاشته میشود.
به گزارش ایسنا، «گاردین» نوشت: «فریدا هیوز» تنها فرزند در قید حیات «سیلویا پلات» و «تد هیوز»، دو شاعر مطرحی که با هم ازدواج کردند اما زندگیشان پایان خوشی نداشت، وسایل و دستنوشتههای مادرش را به معرض فروش میگذارد.
در این مجموعه، علاوه بر لباسها، زیورآلات، مبلمان و کتابهای متعلق به خالق «حباب شیشه»، دستنوشتههای او، دفترچه حاشیهنویسیشده دستورهای غذا، نامههای عاشقانه «هیوز» برای او، دستگاه تایپ سبزرنگ «هرمس» و نسخه تایپشده کمرنگ «حباب شیشه»، گنجانده شده است.
دستنوشتههای «پلات» که با خطی خوانا نوشته شدهاند، نشان میدهند در زمان انتشار رمان «حباب شیشه» ازدواج او با «تد هیوز» رو به فروپاشی بوده است. او در همان دوران به همراه دو فرزند کوچک خود راهی آپارتمانی در لندن میشود و در فوریه ۱۹۶۳ هم به زندگیاش پایان میدهد.
یادگاریهای «پلات» ماه مارس از سوی حراجی «بونامز» عرضه میشوند. طرحی هم که «پلات» از «هیوز» در دوران ماه عسلشان کشیده در این حراجی به قیمت تخمینی ۳۰ هزار پوند به فروش گذاشته میشود.
در بسیاری از کتابهای «پلات» دستخط «هیوز» دیده میشود. برای مثال او در ابتدای یک مجموعه شعر نوشته: «برای سیلویا، چون این کتاب مسلما به تو تعلق دارد، همانطور که همه عشق من.»
«پلات» در یکی از نامههایش، خوشحالی خود را از انتشار مجموعه شعرهایش به مادرش ابراز کرده است.
یکی از تاثیرگذارترین کتابهای این مجموعه، نسخه کهنهای از فرهنگ لغت آکسفورد است که این دو چهره ادبی در سال ۱۹۵۶ به عنوان هدیه کریسمس برای خود خریدند و نام خود، سالروز ازدواج و نام و سال تولد هر دو فرزندشان ـ «فریدا» و «نیکلاس» ـ را در ابتدای آن نوشتند.
پیشبینی میشود نسخهای از کتاب شبهزندگینامهای «حباب شیشه» که «پلات» پیش از انتشار تایپ کرده بود، در این حراجی به قیمت ۸۰ هزار پوند به فروش برسد. تاریخ این نسخه به کریسمس ۱۹۶۲ برمیگردد، زمانی که او از «هیوز» جدا شده و در آپارتمانی در لندن زندگی میکرد. او در نامهای به مادرش نوشته که امیدوار است روزهای خوشی را در این خانه داشته باشد اما زمستان آن سال، سیاهترین فصل زندگی «پلات» شد و او پس از دچار شدن به دورهای افسردگی، خود را در آشپزخانه همان واحد با گاز خفه کرد.
«پلات» پیش از آشنایی و ازدواج با «تد هیوز» هم به افسردگی مبتلا بود و دست به خودکشی زده بود، اما آخرین بهانه او برای پایان دادن به زندگیاش، رابطه «هیوز» با زنی دیگر بود.
مجموعه یادگاریهای «سیلویا پلات» روز ۲۱ مارس در حراجی کتابها و دستنوشتههای «بونامز» به فروش گذاشته میشود.
«سیلویا پلات» شاعر، رماننویس، نویسنده داستان کوتاه و مقالهنویس آمریکایی بود. او بیشتر شهرت خویش را وامدار شعرهایش است. کتاب «حباب شیشه» که زندگینامه او محسوب میشود و در آن به زندگی این شاعر و کشمکشهایش با بیماری افسردگی پرداخته شده، از دیگر آثار برجسته اوست. «کلوسوس و اشعار دیگر»، «غزال»، «گذر از آب» و «درختان زمستانی» از مجموعه شعرهای «پلات» هستند. ازدواج او با «تد هیوز» شاعر مطرح انگلیسی، سرنوشت شوم این پیوند، خیانت «هیوز» به «پلات» و خودکشی او همیشه از بحثهای مورد علاقه زندگینامهنویسان ادبی بوده است.
سال گذشته مجموعهای از نامههایی که «سیلویا پلات» برای دوست پزشک خود مینوشته و تاکنون دیده نشده بود، کشف شد و از راز هولناکی در زندگی این دو چهره ادبی پرده برداشت. محتویات این نامهها حاکی از آن بود که این زن شاعر توسط همسر خود کتک میخورده است. «سیلویا پلات» در این نامهها مدعی شده «هیوز» دو روز پیش از اینکه او فرزند دومش را سقط کند، او را کتک زده و صریحا به او گفته که آرزوی مرگش را دارد.
«تد هیوز» شاعر انگلیسی متولد یورکشایر با «پلات» زمانی آشنا شد که هر دو در دانشگاه کمبریج درس میخواندند. «هیوز» در آن زمان شاعری جاافتاده و شناختهشده بود. آن دو در یک مهمانی با هم آشنا شدند و پس از چهار ماه با هم ازدواج کردند. همکاریهای فرهنگی و ادبی این دو چهره تا مدتی به خوبی ادامه یافت اما ازدواج آنها سرانجام خوبی نداشت. چندی پس از خیانت «هیوز» به «پلات» و جدا شدنشان، این زن شاعر در سال ۱۹۶۳ دست به خودکشی میزند و جان خود را از دست میدهد.
به نقل از گاردین – کینگ یک نویسنده به معنای معمول نیست؛ او یک صنعت است. به گفته مجله امریکایی فوربز او در سال ۵۰ میلیون دلار درآمد دارد. همه اینها از سال ۱۹۷۴ با اولین رمانش، کری، درباره یک دختر نوجوان با قدرتهای ماوراء طبیعی آغاز شد. ۵۴ رمان از او منتشر شده، شش اثر غیرداستانی و چیزی حدود ۲۰۰ داستان کوتاه در قالب مجموعه داستان، به علاوه هفت رمان با نام مستعار ریچارد باکمن. بسیاری از داستانهای او نیز به فیلم تبدیل شدهاند.
نیمی از «درباره نوشتن: زندگینامه» که اولین بار در سال ۲۰۰۰ توسط انتشارات پسران چارلز اسکریبنر منتشر شد، بیوگرافی است و نیمی مجموعهای از نکات برای نویسندگان جویای نام.
کینگ درباره نوشتن چیزی نمیگوید که چندان واضح نباشد: «به نظر من داستان و رمان از سه بخش تشکیل میشود» استادمآبانه و بامتانت توضیح میدهد: «داستان، توصیف و دیالوگ». او به ما هشدار میدهد: «قید دوست شما نیست.» او توصیه میکند در یک اتاق در بسته بنویسید: «از این راه میتوانید به خودتان و دنیا بفهمانید که به کارتان به عنوان یک شغل نگاه کنند.» بیشک کینگ در نوشتن خیلی بهتر است تا حرف زدن درباره نوشتن. اگرچه بدون تردید طرفدارانش چیزهای جالبی در این کتاب پیدا خواهند کرد، علیالخصوص زمانی که از عادتهای عجیب و غریبش هنگام نوشتن میگوید.
استفن کینگ در کتاب زندگینامه خود میگوید: «دوست دارم روزی ۱۰ صفحه بنویسم که میشود تقریبا دوهزار کلمه. با این حساب در طول سه ماه ۱۸۰ هزار کلمه خواهم داشت که برای یک کتاب مقدار مناسبی است.» وقتی که کینگ در حال کار روی یک کتاب است (یعنی اغلب اوقات)، هر روز سال مینویسد، که شامل کریسمس و روز تولدش هم میشود.
او سالهای ابتدایی زندگیاش را فرامیخواند و برایمان از پرستار ۹۰ کیلویی دوران کودکیاش میگوید که او را دست میانداخت و دکتری که گوش عفونیاش را با شکنجه تخلیه کرد. او زیرزمین کثیف با دیوارهای سنگی و تار عنکبوت گرفتهای را توصیف میکند که او و برادرش، دیو، در آنجا روزنامه خانگی درست و پخش میکردند و از تجربه سازندهاش از کار کردن در خشکشویی یک رستوران دریایی میگوید، جایی که بوی گند رومیزیهای کثیفش تا آسمان میرفت.
به عبارت دیگر ساختن یک تخیل هولناکِ پرطرفدار هیچوقت فشاری به او وارد نمیکرد. او خیلی پیش از آنکه سبک نوشتن استفن کیگ زاده شود، در دنیای استفن کینگ زندگی میکرد. و هنگامی که توصیف این دنیا را روی کاغذ آورد، ناگزیر با معلمی مواجه شد که به او گفت: «چیزی که نمیفهمم این است که چرا از اینجور مزخرفات مینویسی. تو بااستعدادی. چرا میخواهی تواناییهایت را حرام کنی؟»
اما حالا نوبت آقای کینگ است که دستورالعمل بدهد. بنابراین به نویسندگان نوپا رویکردی مفید و اساسی با یک پیچش کینگ-مانند نشان میدهد. او مینویسد: «در کلاسهای نویسندگی همیشه میگفتند «هرچه را که میدانی بنویس» که به نظر خوب میآید، اما اگر بخواهید درباره ستارهپیماهایی بنویسید که در سیارات دیگر در حال کاوشاند چطور؟ یا مردی که زنش را کشته و بعد تلاش میکند با یک چوببر از شر جسدش خلاص شود؟»
اول چیزهای مهم. کینگ با لحن آدمی که همیشه از او سوال میشود که چطور سی و خردهای کتاب به این معروفی نوشته و چطور به برند ادبی محبوب هالیوود تبدیل شده، از چند اصل ارزشمند حمایت میکند. مثلا توصیه میکند که اگر توقع دارید کتاب بنویسید، تا میتوانید کتاب بخوانید. مطمئن شوید که در محل کارتان تلویزیون و بازی ویدیویی وجود نداشته باشد و یک روز کاری منظم داشته باشید.
در فصلهای پایانی کینگ داستان تصادف اخیرش را با جزئیات تصویری تعریف میکند. بهترین بخش کتاب وقتی است که برایمان شرح میدهد نوشتن چطور توانست بعد از تصادف مرگباری که با یک ون داشت، زندگیاش را نجات دهد. داستانی عجیب و جذاب که توسط یکی از برجستهترین داستانسرایان عصر ما به زیبایی هرچه تمامتر گفته میشود. کسی که آرزویش این است که بیشتر زنده بماند تا کتابهای بیشتری بنویسد.