بخشی از یادداشت عبدالحسین آذرنگ با عنوان «چرا مشروطه، مشروطه نشد؟!» در شماره ۱۱۸ مجله آزما، مرداد و شهریور ۱۳۹۵
کسانی که با تاریخ سر و کار حرفه ای تری دارند، معمولاً برای شناختن رویدادها تا جایی پیش می روند که تارهای فرعی تر ریشه ها هم دیده شود، به نظر بعضی جنبش، به گمان عدهای انقلاب، و به تفسیر برخی دیگر آمیزهای از جنبش و انقلاب است. جدا از همهی تعبیر و تفسیرها در این باره، مشروطیت نه تنها از مهمترین وقایع تاریخ صد و سی و چند ساله قاجار، بلکه از مهمترین رویدادهای سراسر تاریخ ایران از آغاز تا کنون است. مشروطیت، نقطه شروع دوره جدیدی در تاریخ ایران، و سرفصل بسیاری از مقولهها در بسیاری زمینه هاست. به همین دلیل بحث دربارهی آن پایان نمی گیرد و هر اطلاع، سند و مدرک، یا تفسیر تازه ای، می تواند بحث دربارهی آن را تجدید کند.
برای خواندن این مطلب به شماره ۱۱۸ مجله آزما مراجعه کنید.