چهارمین دوره جایزه داستاننویسی «ارغوان» با معرفی برگزیدگان و با گرامیداشت دو نویسنده فقید، اصغر عبداللهی و کامبوزیا پرتوی در مراسمی مجازی به کار خود پایان داد.
اختتامیه چهارمین دوره جایزه ارغوان با موضوع «آخرین سال قرن» نیز همچون دوره گذشته به دلیل همهگیری کرونا به صورت مجازی و در صفحه این جایزه ادبی برگزار شد. در آغاز، گزارش دبیر این جشنواره، اوژن حقیقی، توسط پژمان بازغی که اجرای برنامه را بر عهده داشت، ارایه شد.
این گزارش از این قرار است: «مفتخریم که مراسم اهدای جوایز چهارمین دورهی جایزه «ارغوان» با موضوع «آخرین سال قرن» در بخش داستان کوتاه را به دلیل شیوع بیماری کرونا به صورت مجازی در کنار شما جشن میگیریم.
جایزهای که با هدف ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی و کشف و حمایت از نویسندگان و هنرمندان جوان و با استعداد و تلاش برای ارتقای جایگاه آنان از سطح آماتوری به سطح حرفهای از شهریور ۱۳۹۶ توسط انتشارات «هفترنگ» آغاز به کار کرد و هدف اصلی آن حمایت از جوانان در حوزه داستان کوتاه است.
شورای سیاستگذاری جایزه «ارغوان» در مهر ۱۳۹۹ بعد از جلسات متعدد، موضوع، قوانین، مقررات، آییننامه و فراخوان چهارمین دورهی این جایزه را تدوین و در مرحلهی بعدی چینش هیات انتخاب و داوری را آغاز نمود .
با نظر این شورا، «آخرین سال قرن» به عنوان موضوع دوره چهارم جایزه «ارغوان» انتخاب و شرایط سنی شرکت در مسابقه همانند سه دوره گذشته حداکثر ۳۰ سال مقرر شد.
هیات انتخاب بخش داستان (بر اساس حروف الفبا) متشکل از فرشته احمدی، میترا الیاتی، فرهاد توحیدی، محمد چرمشیر، مهسا محبعلی و هیات داوران بخش داستان (بر اساس حروف الفبا) متشکل از احمد پوری، حسین سناپور، لیلی گلستان، ما را در این مهم یاری کردند که از تمامی آنها بسیار سپاسگزاریم.»
دوره چهارم جایزه «ارغوان» از دی ماه ۱۳۹۹ آغاز و با ۵ روز تمدید مهلت ارسال تا ۲۰ فروردین ۱۴۰۰ بیش از ۶۰۰ داستان به دبیرخانه جایزه ارسال شد که از این تعداد ۴۷۳ داستان کوتاه، واجد شرایط شرکت در مسابقه بودند و از این تعداد ۱۹۳ نفر آقا و ۲۸۰ نفر از آنها خانم هستند.
هیات انتخاب کار بازخوانی آثار را در تاریخ ۱۵ اردیبهشت ماه به پایان رساندند و ۳۰ داستان نهایی را در اختیار هیات داوران قرار دادند که از این تعداد ۱۳ نفر خانم و ۱۷ نفر آقا هستند.
هیات داوران در ۶ خرداد، ۱۰ اثر نهایی را در اختیار دبیرخانهی جایزه قرار دادند.
در ادامه، اوژن حقیقی، دبیر این جایزه ادبی در ویدیویی ابراز خرسندی کرد که دوره چهارم جایزه «ارغوان» در این سال سخت کرونایی به سرانجام رسیده است.
او گفت: بسیار علاقهمند بودیم اختتامیه این دوره از جایزه را دور هم جشن بگیریم ولی احتیاط کردیم و تصمیم گرفتیم اختتامیه پنجمین دوره را دور هم باشیم .
حقیقی با اشاره به اینکه امسال جایزه «ارغوان» سال پربار و شلوغی داشت، از انتشار کتاب روشنانقطه سخن گفت و توضیح داد که علاوه بر انتشار کتاب آثار منتخب سومین دوره جایزه از سوی نشر مرکز، کتاب دیگری نیز با عنوان روشنانقطه در این دوره به چاپ رسیده است.
به گفته او، شورای سیاستگذاری جایزه، ۱۰ تن از نویسندگان منتخب سه دوره گذشته را دعوت کرد تا داستان کوتاه جدیدی درباره یک موضوع مشخص بنویسند. این کار در پاییز و زمستان انجام شد و ماحصل آن کتاب «روشنا نقطه» است که از سوی نشر «هفت رنگ» منتشر شد و هم اکنون در کتابفروشیها در دسترس است.
دبیر جایزه «ارغوان» یادآوری کرد در روزهایی که ادبیات و کتاب ما این چنین مورد کمتوجهی قرار گرفته، وظیفه تک تک ماست که به ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی و حمایت از جوانان کمک کنیم.
حقیقی با قدردانی از حامیان جشنواره، از آنان درخواست کرد در دوره بعدی هم کنار این رودیداد باشند چراکه برای دوره پنجم برنامههای گوناگونی تدارک دیده شده است.
برگزیدگان این جایزه به ترتیب اولویت از دهم تا یکم، به شرح زیر هستند:
دهم: امیرحسین بریمانی از تهران
نهم: الهام وطن خواهان اصفهانی از اصفهان
هشتم: غزل محمدی از تهران
هفتم: علی نادری از اصفهان
ششم: حامد گراوندی از کرمانشاه
پنجم: عباس عظیمی از افغانستان و ساکن اراک
چهارم:مهلا یزدانی احمد آبادی از تهران
سوم: امیر محمد مدحثی از تهران
دوم: سید رحیم حسینینژاد از تهران
اول: امیرحسین طالبینیا از تهران
پس از پخش گزارشی تصویری از روند برپایی دوره چهارم این جایزه، احمد پوری عضو هیات داوران، با ارایه توضیحاتی درباره کتاب روشنا نقطه، عنوان کرد که برای نویسندگان جوان خیلی مهم است که مخاطب خود را پیدا کنند و مطمئن باشند کارشان به دست مخاطب رسیده است.
او با بیان خاطرهای از آغاز جوانی خود که اولین داستانش در ۱۹ سالگی او در مجله «فردوسی» منتشر شده بود، یادآوری کرد که این اتفاق لذتی تکرارناپذیر برای او داشته است.
پوری با تاکید بر اینکه نویسنده برای مخاطب مینویسد، ادامه داد: نوشتن جدا کردن رویا از خود است. اگر کسی نمیخواهد دیگری را در رویایش شریک کند، چرا باید آن را از خود جدا کند و این چنین است که هر هنرمندی در هر رشتهای، از رسیدن اثر به مخاطبش لذت میبرد. به همین قصد بود که جایزه «ارغوان» چنین کتابی را منتشر کرد. اگر این کار تداوم یابد، برای جوانانی که دست به قلم بردهاند، سکوی بسیار مناسبی خواهد بود.
سپس فرهاد توحیدی، عضو هیات انتخاب جایزه، در ویدیوی دیگری، توضیحاتی درباره چگونگی انتخاب آثار این دوره ارایه کرد.
او گفت که کیفیت داستانهای برگزیده امسال از دورههای گذشته بالاتر بوده است اما تعداد داستانهای با کیفیت نسبت به سالهای گذشته افت کرده بود.
توحیدی با تشریح چند نکته یادآوری کرد که نمیتوان به بسیاری از نوشتهها عنوان داستان را داد. شاید دلنوشته یا قطعه ادبی نام مناسبتری برای آنها باشد و لازم است نویسندگان جوان، با خواندن آثار موفق ایران و جهان، خود را آموزش بدهند وتفاوت متون گونگون را دریابند.
این فیلمنامهنویس تاکید کرد که برای نوشتن هر متنی در حوزه ادبیات، انتخاب اولین ایده نادرستترین کار است چون معمولا به ذهن همه میرسد. بنابراین بهتر است از ایدههای بعدی شروع به کار کرد.
توحیدی توضیح داد که پایان یک قرن، فرصت مناسبی برای تعمق در آن بود ولی در داستانهای رسیده کمتر به این موضوع توجه شده بود.
او به نویسندگان جوان توصیه کرد تا از تجربه زیستی خود استفاده کنند چراکه تجربه زندگی هر کس، یگانه است ولی ابراز تاسف کرد که در میان آثار رسیده، کمتر داستانی میتوان یافت که بر این موضوع تمرکز کرده باشد.
در ادامه با پخش ویدیویی از رسول صدرعاملی، یاد و خاطره اصغر عبدالهی و کامبوزیا پرتوی، دو نویسندهای که سال گذشته از دنیا رفتند، گرامی داشته شد.
صدرعاملی از عبداللهی به عنوان یکی از معدود کسانی یاد کرد که همه زندگیاش با نوشتن گذشت و از این راه اترزاق میکرد و این گونه بود که همواره با همسرش، اختر اعتمادی که مترجم چیرهدستی است، در خانهای کوچک میزیست.
این سینماگر توضیح داد که خاستگاه عبداللهی، قصه و ادبیات بود و در زمینه قصهنویسی هیچ اعتنایی به ممیزی نداشت و هرگز دنبال حاشیه و دیده شدن نبود. به همین دلیل برای دریافت مجوز آثارش دنبال تقابل نبود تا جایی که هم اکنون هم چند کتاب او در ارشاد در انتظار مجوز است.
او از فعالیت عبداللهی در تمام ژانرهای نوشتاری اعم از داستان کوتاه، رمان، قصههایی برای نوجوانان، ناداستان و … سخن گفت و یادآوری کرد که این نویسنده دوستدار ارتباط با نوجوانان و جوانان بود و شاگردان زیادی در میان این گروههای سنی داشته که بعدا چهرههای موفقی شدند.
صدرعاملی از دوستان نزدیک عبداللهی همچون اکبر رادی، شمیم بهار، نجف دریابندری، صفدر تقی زاده، رضا قاسمی، قاسم هاشمینژاد و هوشنگ گلشیری هم یاد کرد و از شوق این نویسنده به زندگی صحبت و تاکید کرد که عبداللهی، راه رستگاری یک جامعه نه چندان پیشرفته را در ادبیات و در هنری که ریشه در ادبیات داشته باشد، میدانست.
این فیلمساز در ادامه از کامبوزیا پرتوی به عنوان بهترین فیلنامهنویس سینمای ایران نام برد که ضمن همکاری با کارگردانان سرشناسی همچون جعفر پناهی، مجید مجیدی، عباس کیارستمی و … با بسیاری از جوانان همکاری کرد و با صبوری برای جوانانی که اندک استعدادی در آنان میدید، وقت میگذاشت به طوری که خانه او، پاتوق هنرجویانی بود که از دیگر شهرها برای آموزش سینما به تهران آمده بودند.
صدرعاملی، پرتوی را شخصیتی بینیاز خواند که با حداقلها زندگی میکرد ولی سرشار از طنازی و طراوت و حرفهای نگفته بود و علاقه جدی او به ذات سینما بود و هرگز به دنبال اسم و رسم آن نبود.
او از پرتوی به عنوان بهترین دیالوگنویس یاد کرد که حتی سادهترین دیالوگهایش عمق داشت.
صدرعاملی افزود: فیلمنامهنویسان خوب، کم نداریم ولی اغلب برای خودشان مینویسند اما بخش اعظم فیلمنامههای کامبیز برای دیگران بود آن هم نه برای دستمزد چراکه بینیاز بود و سرِ سوزنی حسرت نداشتن، در او نبود. غرق در قصه و کلمه بود و در جهان رویایی خود زندگی میکرد. هیچ فیلمنامه متوسط یا شکست خوردهای نداشت.
این سینماگر ابراز امیدواری کرد در نسل جدید، افرادی مانند عبداللهی و پرتوی تکرار شوند.
سپس لیلی گلستان، عضو هیات داوران این جایزه درباره تفاوت این دوره با دورههای گذشته نکاتی را بیان کرد.
او ابراز خوشنودی کرد که زبان فارسی بسیاری از داستانها در قیاس با گذشته شسته رفتهتر بوده و تخیل موجود در دو سه قصه ، موجب زیبایی آنها شده بود.
گلستان توضیح داد که نویسندگان جوان فضاهایی واقعگرا و ملموس ساخته بودند که شبیه زندگی خودمان بود.
او با بیان اینکه انتخاب سه برگزیده اول سخت بوده است، به نویسندگان جوان توصیه کرد با خواندن داستانهای کوتاه، آثار کلاسیک و رمانهای مهم ایرانی و خارجی و متون قدیمی فارسی، به تقویت تخیل و انسجام قصههای خود بپردازند.
در پایان برنامه، پژمان بازغی از حامیان این جشنواره قدردانی و ابراز امیدواری کرد جایزه «ارغوان» در دورههای بعدی هم همچنان با اقبال جوانان رو به رو شود و در معرفی چهرههای مستعد جوان، موفق باشد.