نرودا و نوشتن ازارواح سرگردان
گفتگو با احمد پوری، مترجم و نویسنده
نرودا و نوشتن ازارواح سرگردان
گفتگو با احمد پوری، مترجم و نویسنده
ندا عابد- گفتگو با احمد پوری
احمد پوري، شاعر، نويسنده و مترجم نام آشنايي است. پوري در ترجمهي شعرهاي ناظم حکمت که برخي از آنها واگويه لحظههايي خاص از زندگي او در زندان است و به نوعي ميتوان آن را خاطره روزهاي زندان دانست به زندگي شاعر نزديک و نزديکتر بود. علاوه بر اين پوري کتاب خاطرات پابلو نرودا شاعر کنشگر و مبارز سياسي صاحب نام را ترجمه کره است و از اين رو ميتواند نسبت به خاطرات نگاهي متفاوتتر از نوشتن رويدادهاي زندگي داشته باشد که براي دانستن بيشتر دربارهي زاويهي اين نگاه با او گفتگو کرديم.
کتابهاي خاطرات براي خيليها جذابند چون به نوعي به حس کنجکاوي خواننده در مورد يک شخصيت سياسي يا هنري يا ادبي پاسخ ميدهند. شايد بد نباشد به عنوان اولين سوال بپرسم. نظر احمد پوري درباره اين کتابها چيست اصلا طرفدار خواندنشان هستيد؟
کتابهاي خاطرات به ويژه خاطرات چهرههاي شناخته شده هميشه وسوسهکننده است. کنجکاوي انسانها را پاياني نيست. ديدن يک سويه از چهره يک شخصيت معروف راضي کننده نيست. عطش بيشتر دانستن و جزييات بيشتري کشف کردن همواره با ماست. و اين زماني جذابيت بيشتري پيدا مي کند که جزيياتي را در شرح غير داستاني يا از زبان خود شخصيت بشنويم.
تاثير اين کتابها را چهقدر ميدانيد و اصلا خاطره نويسي به نظر شما مستند نگاري است يا يک ژانر ادبي؟
اينکه خاطرات تا چه اندازه صادقانه باشد و صميمانه خود حديث ديگري است. خاطرات به شرط دقت و امانت از آن جايي که زندگي واقعي را آنگونه که اتفاق افتاده بيان ميکند ميتواند در رديف آثار مستند قرار گيرد.
خاطرات زندان نوع خاصي از خاطره نويسي است که گاهي به صورت مستند مثل ورق پارههاي زندان، اثر بزرگ علوي نوشته ميشود و گاهي هم شاعر يا نويسنده زنداني تجربهي زيستن در زندان را نه آنقدر مستقيم و مستند بلکه در قالب شعرهايش بيان مي کند مثل ناظم حکمت .شما به نوعي معرف ناظم به کتابخوانهاي دو دههي اخير و مترجم اصلي ناظم هستيد در اين مورد چه نظري داريد؟
شرايطي مانند زندان به لحاظ متفاوت بودن از زندگي عادي و داشتن بار عاطفي بيشتر، معمولا ميتواند مبناي نوشتن متني هيجانانگيز براي مخاطب باشد. زندان، اجتماعي خصوصيتر است که بيشتر ميتواند هدف کنجکاوي باشد. زماني که چهرهاي معروف در آن قرار ميگيرد شنيدن احوالات آن از زبان نويسنده حلاوت بيشتري خواهد داشت.
در مورد شاعران و نويسندگان، خاطرات زندان نمي تواند از فيلتر عاطفه آنها نگذرد. همين درگيري عاطفي ميتواند به راحتي درقالب اثر هنري قرار گيرد. ناظم حکمت شعرهاي بسيار زيبايي دربارهي زندان دارد. اما اينکه اين شعرها تا چه اندازه اثر ادبي شمـــرده شود و تا چه حد ميتواند مستند بـــاشد خود حـــديث مفصلي است.
شما خاطرات نرودا را به عنوان يک شخصيت ادبي که مبارز سياسي هم هست ترجمه کردهايد دربارهي حال و هواي اين کتاب و ترجمه آن بفرماييد.
نرودا شـــاعر سرشناس جهـــان در کتـاب خـــاطـــراتش متني بسيار عجيب و زيبا ارايه ميدهد. او در بخشي از مقدمهاش نوشته است که در خاطراتش کاري با جزييات گام به گام و از نظر زماني خطي ندارد. او در گالري ارواحي که از گذشته ماندهاند گام ميزند و هرچه را که درخشش داشت انتخاب ميکند و در مقابل چشمان مخاطب قرار ميدهد. اين خاطرات در نوع خود اثري هنري و بيمانند است و در يک زمان هم عطش هنري و هم کنجکاوي سرکشي به زندگي شاعر را در مخاطب علاقه مندش سيراب ميکند.
ترجمه اين کتاب برايم بسيار لذت بخش و سکر آور بود. پا به پاي اطلاعاتي گران قيمت دربارهي زندگي شاعر، يک شعر بلند سي صد چهار صد صفحهاي را ترجمه ميکردم.